Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα αγαπημένα σας περιοδικά ακόμη και δημοφιλείς ιστοσελίδες είναι γεμάτες με ατελείωτες πληροφορίες σχετικά με τη σωστή διατροφή, την απώλεια βάρους και τις δίαιτες. Αυτές οι πληροφορίες είναι στην πλειοψηφία τους λανθασμένες.
Ακόμη και εξειδικευμένοι επαγγελματίες υγείας, συμπεριλαμβανομένων γιατρών και διαιτολόγων, πολλές φορές διαδίδουν μύθους για το τι είναι ωφέλιμο και τι βλαβερό όσον αφορά τη διατροφή μας.
Εδώ αναλύουμε και καταρρίπτουμε 20 από τους μεγαλύτερες διατροφικούς μύθους.
1. Μετρήστε θερμίδες! Μόνο αυτό είναι σημαντικό για την απώλεια του βάρος
Κατά γενική ομολογία, αν καταναλώνεις λιγότερες θερμίδες απ’ όσες καις είναι λογικό να αδυνατίσεις. Βέβαια, υπάρχουν άλλοι, πολύ πιο σημαντικοί παράγοντες που καθορίζουν πόσο εύκολα ή πόσο δύσκολα θα αδυνατίσεις.
Για παράδειγμα, οι ορμονικές διαταραχές, ο υποθυρεοειδισμός, οι μεταβολικές προσαρμογές και η κατανάλωση ορισμένων φαρμακευτικών σκευασμάτων είναι μονάχα λίγοι από τους δεκάδες παράγοντες που μπορεί να κάνουν την απώλεια βάρους δυσκολότερη για ορισμένα άτομα, ακόμα και όταν αυτά ακολουθούν μια αυστηρή διατροφή.
2. Τα φαγητά πλούσια σε λιπαρά είναι ανθυγιεινά
Αν και αυτή η παλαιομοδίτικη θεωρία τείνει να εξαφανίζεται από τις διατροφικές μας συνειδήσεις, πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να φοβούνται τις τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και ακολουθούν δίαιτες με χαμηλά λιπαρά.
Το διατροφικό λίπος, όμως, είναι πολύ ωφέλιμο για την υγεία μας. Επίσης, οι δίαιτες με χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά έχουν συνδεθεί με πολλούς κινδύνους για την υγεία μας, όπως το μεταβολικό σύνδρομο. Ακόμη, μπορεί να προκαλέσουν την αύξηση της αντίστασης στην ινσουλίνη και την αύξηση των τριγλυκεριδίων. Μάλιστα, οι δίαιτες με υψηλότερη περιεκτικότητα σε λίπος έχουν αποδειχθεί εξίσου αποτελεσματικές – ή και περισσότερο – από τις δίαιτες με χαμηλά λιπαρά όταν θέλουμε να χάσουμε βάρος.
Φυσικά, τα άκρα και στις δύο περιπτώσεις, είτε πρόκειται για δίαιτα με χαμηλά λιπαρά είτε με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, ενδέχεται να βλάψουν την υγεία σας, ειδικά όταν η ποιότητα της διατροφής σας είναι κακή.
3. Το πρωινό είναι το πιο σημαντικό γεύμα της ημέρας
Παρόλο που παλαιότερα επικρατούσε η αντίληψη ότι το πρωινό είναι το πιο σημαντικό γεύμα της ημέρας για έναν υγιεινό τρόπο ζωής, έρευνες έχουν δείξει ότι αυτό δεν αληθεύει για τους περισσότερους ενήλικες.
Για παράδειγμα, έρευνα έχει δείξει ότι η παράλειψη του πρωινού μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη πρόσληψη θερμίδων και μακροπρόθεσμα σε απώλεια του βάρους.
Ακόμη, όταν κάποιος ακολουθεί κάποια διαλειμματική νηστεία (Intermittent fasting), κατά την οποία είτε δεν τρώει καθόλου πρωινό, είτε τρώει πρωινό αργότερα μέσα στην ημέρα, ωφελεί τον οργανισμό του με πολλαπλούς τρόπος. Για παράδειγμα, με αυτή τη δίαιτα βελτιώνεται ο έλεγχος του σακχάρου στο αίμα και μειώνονται οι φλεγμονώδεις δείκτες.
Βέβαια, πρέπει λάβετε υπόψη ότι αυτό δεν ισχύει για παιδιά και εφήβους ή για άτομα με αυξημένες ανάγκες για θρεπτικά συστατικά, όπως οι έγκυες γυναίκες. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η παράλειψη γευμάτων μπορεί να προκαλέσει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία.
Από την άλλη πλευρά, ορισμένα στοιχεία δείχνουν ότι η κατανάλωση πρωινού και η κατανάλωση περισσότερων θερμίδων νωρίτερα την ημέρα παρά τη νύχτα, σε συνδυασμό με μειωμένη συχνότητα κατανάλωσης γευμάτων, μπορεί να ωφελήσει την υγεία και να μειώσει το σωματικό μας βάρος.
Εάν λοιπόν αγαπάτε το πρωινό, δεν υπάρχει λόγος να το στερηθείτε. Εάν από την άλλη δεν είστε λάτρεις αυτού του γεύματος, μπορείτε να το παραλείψετε από το καθημερινό σας διατροφικό πλάνο.
4. Τα μικρά και συχνά γεύματα σας κρατούν υγιείς
Η κατανάλωση μικρών και συχνών γευμάτων κατά τη διάρκεια της ημέρας, είναι μια μέθοδος που χρησιμοποιείται κατά κόρον για την ενεργοποίηση του μεταβολισμού και την απώλεια του βάρους.
Ωστόσο, εάν είστε υγιείς, η κατανάλωση μικρών και συχνών γευμάτων δεν είναι τόσο σημαντική. Αυτό που έχει τη μεγαλύτερη σημασία είναι να λαμβάνει ο οργανισμός σας καθημερινά τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται.
Από την άλλη, όσοι νοσούν από συγκεκριμένες ιατρικές παθήσεις, όπως ο διαβήτης, η στεφανιαία νόσος και το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS), καθώς οι γυναίκες σε εγκυμοσύνη μπορούν να επωφεληθούν από την κατανάλωση συχνότερων γευμάτων.
5. Τα γλυκαντικά χωρίς διατροφική αξία ωφελούν την υγεία σας
Το αυξανόμενο ενδιαφέρον για τρόφιμα με λίγες θερμίδες, χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες και με μηδαμινή ζάχαρη, οδήγησε στην αύξηση των προϊόντων που περιέχουν γλυκαντικά χωρίς διατροφική αξία (NNS). Αν και είναι αποδεδειγμένα ότι μια δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο ασθένειας, η πρόσληψη NNS μπορεί επίσης έχει αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία μας. Για παράδειγμα, η πρόσληψη NNS μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο διαβήτη τύπου 2.
Εδώ πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι μελλοντικές έρευνες σε αυτόν τον τομέα θα «ρίξουν περισσότερο φως» στις ακριβείς επιπτώσεις των NNS στην υγεία μας.
6. Η αναλογία των μακροθρεπτικών συστατικών στη διατροφή σας έχει μεγαλύτερη σημασία από την ποιότητά των τροφίμων που καταναλώνετε
Παρόλο που πολλοί ισχυρίζονται ότι ο πιο σημαντικός παράγοντας στην απώλεια του βάρους είναι ο περιορισμός των υδατανθράκων, αυτή η άποψη αγνοεί πολλούς πιο σημαντικούς παράγοντες.
Συγκεκριμένα, ο πιο σημαντικός παράγοντας για να χάσουμε βάρος είναι η ποιότητα των υλών που τρεφόμαστε και όχι πόση πρωτεΐνη ή πόσους υδατάνθρακες καταναλώνουμε καθημερινά. Μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή αποτελείται από πρώτες ύλες που δεν είναι επεξεργασμένες.
Ενώ είναι αδιαμφισβήτητο το γεγονός ότι υπάρχει η πιθανότητα να αδυνατίσουμε ενώ τρεφόμαστε μονο με επεξεργασμένα τρόφιμα ή πρωτεϊνούχα ροφήματα, αυτή η διατροφή μπορεί να έχει βλαβερές επιπτώσεις στην υγεία μας μακροπρόθεσμα.
7. Οι πατάτες είναι ανθυγιεινές
Οι λευκές πατάτες χαρακτηρίζονται πολλές συχνά ως ανθυγιεινές και σχεδόν απαγορεύονται στις δίαιτες.
Όπως είναι φυσικό η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων από κάθε φαγητό, συμπεριλαμβανομένων και των πατατών, μπορεί να οδηγήσει στην αύξηση βάρος. Σε μικρότερες μερίδες όμως, οι πατάτες μπορούν να αποτελέσουν μέρος μιας υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής.
Οι λευκές πατάτες άλλωστε, είναι πλούσιες σε ποτάσιο, βιταμίνη C και φυτικές ίνες. Επίσης, είναι πιο χορταστικές από άλλους υδατάνθρακες, όπως το ρύζι και τα μακαρόνια. Μόνο μην ξεχνάς να ότι είναι προτιμώτερο να απολαμβάνεις τις πατάτες σου ψητές, παρά τηγανητές.
8. Τα διαιτητικά φαγητά αποτελούν τις πιο υγιεινές επιλογές
Σε όλα τα σούπερ μάρκετ θα βρείτε πολλά προϊόντα με ενδείξεις όπως «χωρίς λιπαρά», «με χαμηλά λιπαρά», «light», ή «διαιτητικά». Όλοι έχουμε σκεφτεί να αγοράσουμε κάποιο από αυτά τα προϊόντα, όταν θέλουμε να χάσουμε σωματικό λίπος. Η αλήθεια είναι, όμως, ότι στην πλειοψηφία τους αυτά τα προϊόντα δεν είναι και τόσο υγιεινά.
Έρευνες έχουν δείξει ότι πολλά από αυτά τα διαιτητικά προϊόντα περιλαμβάνουν μεγαλύτερες ποσότητες ζάχαρης ή αλατιού από τα προϊόντα με πλήρη λιπαρά. Η πρότασή μας είναι να προτιμήσετε προϊόντα με πλήρη λιπαρά σε μικρότερες ποσότητες.
9. Τα συμπληρώματα διατροφής δεν αξίζουν τα λεφτά σας
Το πρώτο μέλημα μας δεν πρέπει να είναι άλλο παρά να ακολουθούμε μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε θρεπτικά συστατικά. Βέβαια, αυτό δεν σημαίνει ότι τα συμπληρώματα διατροφής – όταν χρησιμοποιούνται σωστά και με τη σωστή μορφή – δεν μπορούν να λειτουργήσουν ευεργετικά για την υγεία και το σώμα μας.
Για πολλούς, ειδικά εκείνους με παθήσεις όπως ο διαβήτης τύπου 2, η λήψη συγκεκριμένων συμπληρωμάτων μπορεί να λειτουργήσει ευεργετικά για την υγεία τους. Για παράδειγμα, τα συμπληρώματα με μαγνήσιο και βιταμίνες Β έχει αποδειχθεί ότι ωφελεί τα άτομα με διαβήτη τύπου 2, ενισχύοντας το σάκχαρο στο αίμα και μειώνοντας τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και επιπλοκών που σχετίζονται με τον διαβήτη.
Όσοι ακολουθούν ειδικές δίαιτες, άτομα με γενετικές μεταλλάξεις, άτομα άνω των 50 ετών, και έγκυες ή θηλάζουσες γυναίκες είναι αρκετά ακόμη παραδείγματα που μπορούν να ωφεληθούν από τη λήψη συγκεκριμένων συμπληρωμάτων
10. Η χαμηλοθερμιδικη δίαιτα είναι ο καλύτερος τρόπος να χάσεις βάρος
Ενώ η μείωση της πρόσληψης θερμίδων μπορεί πράγματι να αυξήσει την απώλεια βάρους, η μείωση της πρόσληψής τους σε πολύ χαμηλά επίπεδα μπορεί να οδηγήσει σε μεταβολικές διαταραχές και αρνητικές συνέπειες για την υγεία σας.
11. Πρέπει να είσαι αδύνατος για να είσαι υγιής
Η παχυσαρκία έχει συνδεθεί με πολλά προβλήματα υγείας, όπως ο διαβήτης τύπου 2, η κατάθλιψη και οι καρδιακές παθήσεις.
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να είσαι αδύνατος για να προφυλαχθείς από όλες αυτές τις παθήσεις. Αυτό που έχει μεγαλύτερη σημασία είναι να ακολουθείς μια ισορροπημένη διατροφή και να αθλείσαι τακτικά.
12. Τα συμπληρώματα του ασβεστίου είναι απαραίτητα για την υγεία των κοκάλων
Πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν ότι τα συμπληρώματα ασβεστίου είναι απαραίτητα για την υγεία των κοκάλων τους.
Ωστόσο, πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι τα συμπληρώματα με ασβέστιο μπορούν να προκαλέσουν σημαντικά προβλήματα στην υγεία σας. Για παράδειγμα, ορισμένες μελέτες έχουν συνδέσει τα συμπληρώματα ασβεστίου με αυξημένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων. Επιπλέον, η εν λόγω έρευνα έκανε λόγο ότι τα συμπληρώματα ασβεστίου δεν μειώνουν τον κίνδυνο κατάγματος ή οστεοπόρωσης.
Εάν λοιπόν ανησυχείτε ότι δεν προσλαμβάνετε αρκετό ασβέστιο, εντάξτε στη διατροφή σας τρόφιμα όπως πλήρες γιαούρτι, σαρδέλες και φασόλια.
13. Τα συμπληρώματα μπορούν να αντικαταστήσουν τα τρόφιμα με φυτικές ίνες
Οι φυτικές ίνες αποτελούν απαραίτητο συστατικό για μια υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή, και για αυτόν τον λόγο πολλοί άνθρωποι καταφεύγουν στα συμπληρώματα διατροφής.
Αν και τα συμπληρώματα μπορούν να ωφελήσουν την υγεία βελτιώνοντας τις εντερικές κινήσεις και τον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα, δεν πρέπει να αντικαθιστούν τα τρόφιμα που είναι πλούσια φυτικές ίνες.
Ποικιλία λαχανικών, φρούτων και δημητριακών παρέχουν σημαντική ποσότητα φυτικών ινών ώστε να σας βοηθήσουν να καλύψετε τις ημερήσιες ανάγκες του οργανισμού σας.
14. Όλοι οι χυμοί και τα smoothies είναι υγιεινά
Κάποιοι χυμοί και κάποια smoothies είναι υγιεινά, αλλά αυτό δεν ισχύει για όλα αυτά τα προϊόντα.
Για παράδειγμα, ένας φρεσκοστυμμένος χυμός πορτοκάλι ή ένα σπιτικό smoothie με σπανάκι και φρούτα αποτελούν έναν πολύ καλό τρόπο για να ξεκινήσετε τη μέρα σας υγιεινά και με ενέργεια.
Αυτό που πρέπει να γνωρίζετε όμως, είναι ότι οι χυμοί που πωλούνται στα σούπερ μάρκετ δεν είναι τόσο οι αθώοι. Αυτά τα προϊόντα έχουν συνήθως πολλή ζάχαρη και μεγάλη θερμιδική αξία. Η υπέρμετρη κατανάλωσή τους λοιπόν μπορεί να οδηγήσει στην αύξηση του βάρους, και στην αύξηση του ζαχάρου.
15. Τα προβιοτικα κάνουν καλό σε όλους μας.
Τα προβιοτικά είναι βακτήρια παρόμοια με αυτά που φυσιολογικά κατοικούν στο γαστρεντερικό σύστημα. Τα τελευταία χρόνια τα συμπληρώματα διατροφής με προβιοτικά είναι πολύ δημοφιλή και καταναλώνονται σε πολύ μεγάλες ποσότητες.
Βέβαια, αυτά τα συμπληρώματα δεν είναι κατάλληλα για όλους. Μια πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι ορισμένοι άνθρωποι δεν επωφελούνται από τα προβιοτικά όπως άλλοι. Συγκεκριμένα, σε ορισμένους ανθρώπους η πρόσληψη προβιοτικών μέσω συμπληρωμάτων μπορεί να οδηγήσει σε αρνητικές αλλαγές στα βακτήρια του εντέρου τους. Επιπλέον, η βακτηριακή υπερανάπτυξη στο λεπτό έντερο που σχετίζεται με την κατανάλωση προβιοτικών συμπληρωμάτων, μπορεί να οδηγήσει σε φούσκωμα, αέρια και άλλες ανεπιθύμητες ενέργειες.
16. Η απώλεια βάρους είναι εύκολη υπόθεση
Μην αφήνεις να σε παραπλανούν οι διαφημίσεις από τις κλινικές αδυνατίσματος που υπόσχονται γρήγορη και εύκολη απώλεια βάρους, χωρίς καμία προσπάθεια.
Η απώλεια βάρους δεν είναι εύκολη υπόθεση. Απαιτή συνέπεια, προσήλωση πολλή δουλειά και υπομονή. Επίσης, ας μην ξεχνάμε ότι γενετικοί παράγοντες κάνουν την απώλεια βάρους μια πολύ δύσκολη διαδικασία για κάποιους ανθρώπους.
Εάν λοιπόν, δυσκολεύεσαι να χάσεις βάρος, δεν είσαι μόνος! Επικεντρώσου σε ένα υγιεινό και ισορροπημένο διατροφικό πλάνο, που ταιριάζει στις γεύσεις σου και και προσπάθησε να φιλτράρεις όλες τις παραπλανητικές πληροφορίες που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο και στην τηλεόραση.
17. Η καταμέτρηση των θερμίδων σας βοηθά να αδυνατίσετε
Δεν χρειάζεται να καταγράφετε κάθε μπουκιά φαγητού που τρώτε, αλλά ούτε να μετράτε όλες τις θερμίδες που καταναλώνετε για να χάσετε βάρος.
Αν και η παρακολούθηση και καταγραφή των τροφίμων που καταναλώνετε μπορεί να είναι ένα χρήσιμο εργαλείο κατά την προσπάθεια απώλειας σωματικού λίπους, αυτό δεν σημαίνει ότι μπορεί λειτουργήσει για όλους τους ανθρώπους.
Επιπλέον, η υπερβολική ενασχόληση με την καταγραφή των θερμίδων που καταναλώνουμε έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο διατροφικών διαταραχών.
18. Τα φαγητά με υψηλή χοληστερίνη είναι ανθυγιεινά
Οι τροφές που έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε χοληστερίνη έχουν αποκτήσει αρνητική φήμη, καθώς πολλοί τις συνδέουν με καρδιακές παθήσεις. Βέβαια, αυτό δεν αποτελεί καθολική αλήθεια.
Τρόφιμα όπως όπως το τα αυγά και το γιαούρτι με πλήρη λιπαρά μπορούν να ωφελήσουν την υγεία σας, ενισχύοντας το αίσθημα πληρότητας και παρέχοντας σημαντικά θρεπτικά συστατικά που δεν διαθέτουν άλλα τρόφιμα
19. Μόνοι οι γυναίκες πάσχουν από διατροφικές διαταραχές
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι μόνο οι γυναίκες πάσχουν από διατροφικές διαταραχές. Στην πραγματικότητα όμως, οι έφηβοι και οι ενήλικες άνδρες διατρέχουν επίσης κίνδυνο.
Χαρακτηριστικά, πάνω από το 30% των εφήβων ανδρών στις Ηνωμένες Πολιτείες αναφέρουν ότι δεν είναι ικανοποιημένοι με το σώμα τους και ότι καταφεύγουν σε ανθυγιεινές μεθόδους ή εξαντλητικές δίαιτες για αποκτήσουν ένα στερεοτυπικά αδύνατο σώμα.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί εδώ, ότι οι διατροφικές διαταραχές επηρεάζουν διαφορετικά τις γυναίκες από τους άντρες και ότι κάνουν πιο συχνά την εμφάνισή τους σε gay και bi έφηβους. Το παραπάνω δείχνει πόσο σημαντικό είναι να αναπτυχθούν ειδικές θεραπείες για άνδρες.
20. Οι υδατάνθρακες παχαίνουν
Ακριβώς όπως το λίπος έχει κατηγορηθεί ότι αυξάνει το βάρος και τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, έτσι και οι υδατάνθρακες έχουν αποκτήσει τη φήμη ότι προκαλούν παχυσαρκία, διαβήτη και άλλες προβλήματα στην υγεία.
Στην πραγματικότητα, η κατανάλωση μέτριας ποσότητας θρεπτικών υδατανθράκων με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, βιταμίνες και μέταλλα όπως αμυλούχα λαχανικά, δημητριακά και όσπρια πιθανότατα θα ωφελήσει την υγεία σας και δεν θα τη βλάψει.
Ωστόσο, τα επεξεργασμένα τρόφιμα πλούσια σε υδατάνθρακες, όπως τα κέικ, τα μπισκότα, τα γλυκά ποτά και το λευκό ψωμί θα πρέπει να αποφεύγονται. Αυτά τα τρόφιμα, όταν καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες, προκαλούν την αύξηση του βάρους και την αύξηση του κινδύνου διαφόρων ασθενειών.
Tα συμπεράσματά μας
Ο διατροφικός κόσμος είναι γεμάτος μύθους και παραπληροφόρηση, προκαλώντας σύγχυση, δυσπιστία στους επαγγελματίες του τομέα της υγείας και κακές διατροφικές επιλογές. Το παραπάνω, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η επιστήμη αλλάζει συνεχώς και νέες έρευνες ανατρέπουν παλιότερα διατροφικά δεδομένα, κάνει τους περισσότερους από εμάς να μην ξέρουμε ακριβώς το τι συνιστά μια υγιεινή διατροφή.
Μπορεί αυτοί οι 20 μύθοι να μην καταριφθούν ποτέ από όλους. Το σημαντικό όμως είναι να είστε σε θέση να εκπαιδεύσετε τον εαυτό σας να φιλτράρει τις αμέτρητες πληροφορίες που κυκλοφορούν στην τηλεόραση, τα περιοδικά και το διαδίκτυο.
